رضا براهنی – Reza Baraheni

رضا براهنی

رضا براهنی – نویسنده چپگرا- شاعر و ناقد ادبی ایرانی است- او عضو کانون نویسندگان ایران و یکی از چهره‌هایی است که در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ برای تشکیل کانون نویسندگان ایران با جلال آل احمد همکاری داشت- او همچنین رییس سابق انجمن قلم کانادا است- آثار او به زبان‌های مختلف از جمله انگلیسی- سویدی و فرانسوی ترجمه شده‌است

زندگی رضا براهنی

رضا براهنی نویسنده- شاعر و منتقد ادبی اهل تبریز در آذرماه ۱۳۱۴ در همان شهر متولد شد.خانواده‌اش زندگی فقیرانه‌ای داشتند و وی در ضمن آموزش‌های دبستانی و دبیرستانی به ناگزیر کار می‌کرد. او لیسانس خود را در رشته زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه تبریز گرفت- در ۲۲ سالگی. بعد از آن برای ادامه تحصیل به ترکیه رفت و پس از اخذ مدرک دکتری به ایران بازگشت.

وی هم چنین تا زمان حضور در ایران چند دوره کارگاه نقد- شعر و قصه نویسی برگزار کرد که از مشهورترین شاگردان او در آن کارگاه‌ها می‌توان به شیوا ارسطویی- هوشیار انصاری فر-شمس آقاجانی- روزبه حسینی- عباس حبیبی بدرآبادی- مهسا محبعلی- سید علیرضا میرعلینقی- فرخنده حاجی زاده- ناهید توسلی- ایرنا محی‌الدین‌بناب- رویا تفتی- رزا جمالی- احمد نادعلی- رضا شمسی- علی ربیعی وزیری- پیمان سلطانی و… اشاره کرد که باعث شکل گیری یک جریان در دهه هفتاد شمسی شدند.

در سال ۱۳۵۱ خورشیدی به آمریکا رفت تا به افشاگری علیه رژیم شاه و تدریس بپردازد. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی- بار دیگر به آمریکا رفت در سال ۱۳۵۶ جایزه بهترین روزنامه‌نگار حقوق انسانی را گرفت. او مدتی را در زندان ساواک گذراند و روایت های او از زندان های ساواک جنجال برانگیز شد.کتاب ظل الله حاوی مقدمه ای مفصل درباره ادبیات انقلابی و تجددخواهانه و اشعار زندان است.

براهنی عضو کانون نویسندگان ایران و از جمله کسانی بود که این کانون به همتش پا گرفت. او نویسنده ای چپ گرا بود و از انقلاب اسلامی ایران همواره حمایت کرده بود. عده‌ای او را پان ترکیست می‌دانستد در حالی که او هموراه این موضع را انکار کرده بود و خود را مخالف هر گونه پانیسم می‌دانست.

رضا براهنی

فعالیت‌های ادبی و سیاسی

حمایت از انقلاب

او که از نویسندگان چپ‌گرا بود- در مقاله‌ای برای حمایت از انقلاب در روزنامه اطلاعات نوشت:

علمای عالی‌قدر اسلام که به رغم برچسب‌های بی‌شرمانه و دروغ‌ها و افترا و تهمت و بهتان سرمایه‌داری و متحد پلیدش صهیونیسم- صدای آزادی‌خواهی در سراسر ایران درداده‌اند- مردمان سراسر گیتی را یک‌سره متحیر و مبهوت کرده‌اند. امپریالیسم و صهیونیسم با تلاش‌های مذبوحانه خود می‌کوشند مبارزات ملت ایران را مردمی ارتجاعی و قرون وسطایی جلوه دهند و با مخدوش کردن چهره انقلاب ایران زمینه را برای کودتا آماده سازند. مردم ایران! این نقشه را نقش بر آب کنید.

ایران‌دوستی و علاقه به وطن

براهنی در گفتگو با مجله -مهرنامه- در آبان ۱۳۹۳ که در ایسنا نیز منتشر شد گفت:

-فارسی زبان رسمی و مشترک همه ایران است و زبان فوق‌العاده شاهکاری است که من نویسنده آنم- ولی از زبان مادری خودم هم دفاع می‌کنم و ابدا به تجزیه اعتقادی ندارم.

هرگز تمامیت ایران را از نظر دور نداشته‌ام و گفته‌ام که اسلحه دست می‌گیرم و برای آن می‌جنگم- ولی خب عده‌ای دفاع من از زادگاه و زبان مادری‌ام را برای مقاصد خودشان بهانه کرده‌اند و نمی‌فهمند که وقتی دم از آزادی بیان می‌زنیم نمی‌توانیم بعدش زبان مردم را ممنوع کنیم. حس من به وطنم همان حسی است که در شعرهایم بیانش کرده‌ام.

رضا براهنی

تاثیر بر داستان‌نویسی معاصر

رضا براهنی در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه بر داستان‌نویسی معاصر تاثیر گذاشته است- گفت:

من داور چنین سوالی نمی‌توانم باشم. اولا من همه داستان‌هایی را که نوشته شده- نخوانده‌ام- به ویژه به سبب دوری از کشور- و ثانیا هیچ نویسنده‌ای نباید به پرسشی از این دست پاسخ بگوید. جواب مثبت حمل بر غرور توام با حماقت خواهد بود- و جواب منفی حماقت توام با تواضع. من می‌گویم: -من که باشم که بر آن خاطر عاطر گذرم – لطف‌ها می‌کنی‌ای خاک درت تاج سرم-

من نمی‌توانم قاضی صالح این نوع مطلب باشم. این قضیه را باید از کسانی که عضو دایمی کارگاه -قصه نویسی- بوده‌اند- بپرسید. به‌علاوه من همه رمان‌هایی را که پس از خروج من از ایران چاپ شده‌اند- نخوانده‌ام. علاوه بر این گاهی کاری که من در کارگاه کرده‌ام- با کارهایی که خودم نوشته‌ام و تاثیر یا بی‌تاثیری آنها اشتباه می‌شود.

کتاب‌ های رضا براهنی

اشعار رضا براهنی

– آهوان باغ -۱۳۴۱-
– جنگل و شهر -۱۳۴۳-
– شبی از نیمروز-۱۳۴۴-
– مصیبتی زیر آفتاب-۱۳۴۹-
– گل بر گسترده ماه-۱۳۴۹-
– ظل الله-۱۳۵۸-
– نقاب‌ها و بندها -انگلیسی–۱۳۵۶-
– غم‌های بزرگ-۱۳۶۳-
– بیا کنار پنجره-۱۳۶۷-
– خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟
– اسماعیل-۱۳۶۶-

رضا براهنی

رمان

– آواز کشتگان
– رازهای سرزمین من
– آزاده خانم و نویسنده‌اش- ناشر: انتشارات کاروان
– الیاس در نیویورک
– روزگار دوزخی آقای ایاز
– چاه به چاه
– بعد از عروسی چه گذشت

نقد ادبی

– طلا در مس
– قصه‌نویسی
– کیمیا و خاک
– تاریخ مذکر
– در انقلاب ایران
– خطاب به پروانه‌ها و چرا من دیگر شاعر نیمایی نیستم؟
– گزارش به نسل بی سن فردا -سخنرانیهاومصاحبه‌ها

جوایز رضا براهنی

برنده جایزه ادبی یلدا -۱۳۸۴- برای یک عمر فعالیت فرهنگی در زمینه نقد ادبی.

منبع :

کتابیسم

ویکی پدیا

انجمن اجتماع اندیشه - تمامی انجمن‌ها ]...