محمد نقی براهنی – mohammad naghi barahani

محمد نقی براهنی

محمد نقی براهنی – روان‌شناس ایرانی‌ست- او را پدر روان‌آزمایی ایران می‌دانند- کتاب های مبانی نظری آزمون های روانی – انگیزش و هیجان – روان آزمایی- روانشناسی یادگیری و … محصول این رویکرد استاد است

زندگی محمد نقی براهنی

محمد نقی براهنی نخستین فرزند خانواده ای از طبقه متوسط به سال 1311 در تبریز چشم به جهان گشود. دوران ابتدایی و متوسطه را در زادگاهش سپری کرد .وی در سال 1324 در رشته آموزش زبان کارشناسی خود را از دانشگاه تبریز اخذ نمود. همزمان با تحصیل در دوره لیسانس- در شهرستان مرند- به‌عنوان آموزگار مشغول به کار شد. پس از دریافت مدرک لیسانس به مدت دو سال در دبیرستان‌های ارومیه به تدریس پرداخت.

با توجه به شایستگی در دوران تحصیل در سال 1335 با دریافت بورس تحصیلی به انگلستان رفت و در سال 1336 دیپلم اکادمیک روانشناسی پرورشی را از دانشگاه لندن دریافت کرد. دکتر براهنی تحصیلات خود را در رشته روانشناسی ادامه داد تا اینکه در سال 1347 مدرک دکتری رشته روانشناسی را از دانشگاه کلمبیا آمریکا اخذ کرد. وی پس از مراجعت به ایران در دانشکده علوم تربیتی به تدریس و پژوهش پرداخت و در سال 1362 با درجه دانشیاری -زود هنگام بازنشسته گردید.

همسر و فرزندان : ثمره ازدواج محمد نقی براهنی با خانمی آموزگار دو فرزند می باشد که یکی از آنان متخصص زنان و زایمان و دیگری در حال گذراندن تخصص در رشته طب اطفال است که همواره گرمی بخش زندگانی سراسر کوشش و تلاش او بوده اند – هم او که هرگز گرد منصب و مقام نگشت و هم او که از سر فروتنی- گمنام ماندن را برگزیده بود چنانکه در پاسخ درخواست های مکرر دوستان و همکاران برای برگزاری مجلس بزرگداشتی برای او به یکی از دوستان شریفش گفته بود – شما می خواهید برای مورچه عروسی راه بیاندازید -.

محمد نقی براهنی

وقایع میانسالی

محمد نفی براهنی در اواسط سال 1340 به تبریز عزیمت کرد و تا سال 1343 به عنوان عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه تبریز به تدریس و پژوهش پرداخت.

مشاغل و سمت های مورد تصدی

همزمان با تحصیل محمد نقی براهنی دردوره لیسانس درشهرستان مرند -به عنوان آموزگار مشغول به کارشد و پس از دریافت مدرک لیسانس به مدت دو سال دردبیرستانهای ارومیه به تحصیل پرداخت .در اواسط 1340 به تبریز عزیمت کرد و تاسال 1343 به عنوان هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه تبریز به تدریس پرداخت . همزمان با تحصیل در دوره دکتری به عنوان متخصص آزمون سازی در موسسه هارگوت پرس واقع در نیویورگ آمریکا شروع به کارکرده و تاسال 1346 به این کار ادامه داد . دکتر براهنی برای ادامه کار به ایران بازگشت و در گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران – به سمت استاد یاری و سپس دانشیاری به تدریس و پژوهش پرداخت . درسال 1362 به همان درجه دانشیاری از دانشگاه تهران بازنشسته شد .

فعالیت های آموزشی

محمد نقی براهنی در دوران حضور در دانشگاه تهران با توجه به فقدان کتابهای درسی شایسته در زمینه های اصلی روانشناسی علمی روز به ترجمه متون زیربنایی دانشگاه های پیشتاز و پراعتبار جهان همت گماشت . کتاب های مبانی نظری آزمون های روانی – انگیزش و هیجان – روان آزمایی – روانشناسی یادگیری محصول این رویکرد استاد است . پابپای این تلاشها – نخستین گامها را در راه فعالیت های آزمایشی و تجربی یا به بیان دقیق تر عملی شدن مفهوم پژوهش و تحقیق در این شاخه از دانش بشری برداشت. نخستین اقدام برای تهیه هنجاریابی آزمون ها – بویژه آزمونهای شناختی در این مسیر قرار داشت . ضرورت وجود این قبیل آزمونها در وزارت علوم و نیز آموزش و پرورش و همچنین برای بسیاری از برنامه ریزی های آموزشی کلان کشوری از دیر زمان احساس می شد . استاد در کنار این تلاش های چند جانبه طرح بزرگ – بررسی رابطه نمرات دانشگاهی با نمرات آزمون ورودی دانشگاه ها و نمرات دبیرستانی – را به اجرا در آورد و نتایج آن را در کنفرانس های داخلی و خارجی منتش ساخت . در عین حال که دقت علمی تا سرحد وسواس- مهمترین خط مشی استاد بود با این همه رفتار بسیار دوستانه و فروتنانه او خصوصا با دانشجویان همواره به چشم می آمد و گاه مایع شگفتی بود. علاوه بر همه این فعالیت های چشمگیر- کار بزرگ دیگری نیز در کارنامه خدمات ملی دکتر براهنی قرار دارد و آن ساختن مجموعه آزمونی تحت عنوان – مجموعه آزمون تشخیص استعداد – است- گزارش سال ها رنج و مرارت او در زمینه این کار خارق العاده در اختیار مسیولین آموزش و پرورش قرار دارد و امید می رود هر چه زودتر انتشار یافته و زمینه کاربرد آن فراهم گردد .

سایر فعالیت ها و برنامه های روزمره

محمد نقی براهنی در طول تعطیلی دانشگاه ها و بخصوص بعد از بازنشستگی – تهیه چند کتاب بنیادی دیگر از جمله کتاب نظریه های یادگیری و همچنین تهیه هنجار ایرانی برای رایجترین آزمون شناختی دنیا – وکسلر – در دستور کار استاد قرار گرفت و در همین دوران بود که با دعوت انسانی بسیار شریف در انستیتو روانپزشکی تهران به تدریس روی آورد و به آموزش دانشجویان و راهنمایی پایان نامه های دوره های کارشناسی ارشد – دکتری و دوره های تخصصی همت گماشت . گردهم آمدن صاحبنظران و مدرسین دانشگاه ها برای تالیف کتاب کلیدی – واژه نامه روانشناسی و زمینه های وابسته – و ترجمه کتاب – زمینه روانشناسی – از زمره تدابیر علمی فرهنگی بزرگی است که در دوران تعطیلی دانشگاهها شروع گردید. کتاب بزرگ داثره المعارف روانشناسی را نیز در دست تهیه داشت که متاسفانه مهلت به ثمر رساندن آن را نیافت شاگردان : دکتر عشایری از جمله چهره های برجسته و نام آشنای رشته روانشناسی کشور- خاطرات فراوانی از سال های دوستی- مراودت و همکاری با زنده یاد دکتر براهنی دارد. وی گوشه ای از خاطرات این سال ها را اینگونه عنوان می کند:

-من هیچوقت از آن مرحوم نشنیدم که بگوید من خسته ام و ندیدم که به ساعت نگاه کند. یکبار پس از کلاس های متعدد با دانشجویان در دانشگاه تبریز گفتم: دوستان- من خسته ام. ولی دکتر براهنی خیلی خونسرد گفتند: بهترین ساعتهای زندگی من همین ساعتهاست. در واقع به نظر ایشان- تعامل – تفکر- سوال و پرسش و پاسخ تقوای فکر بوده و هست-. دکتر زمانی- آنچه از بودن در کنار استاد را به یاد می آورد- فعالیت استاد و کار و توجه به مصلحت اندیشی دیگران و باز هم کار:

-دکتر براهنی فردی بود که با آن مرتبه وتوان علمی و با آن نوشته های درخشان- ساعتهای متمادی بدون اظهار ناراحتی از صرف وقت- فعالیت می کردند. هیچ وقت ندیدم که بگوید بهتر بود وقتم طور دیگری صرف شود. همیشه آخرین نفری بود که جلسات را ترک می کرد. تا هر وقت لازم بود- می ماند و این نموداری از آن ایمان با ارزش به کار علمی است. او همیشه به فکر مصلحت عام بود و نه منفعت شخصی. حتی بارها شاهد بودم- زمانی که مقام یا پستی به وی پیشنهاد می شد اکثرا آن را به دیگران پیشنهاد می کرد- باوجود آن که ایشان در بسیاری از موارد برای این سمت ها ارجح تراز بقیه بود.- دکتر بوالهری -دکتر گلزاری -دکتر سعید شاملو -استاد و مدیرگروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی – از شاگردان زنده یاد محمد نقی براهنی می باشند.

محمد نقی براهنی

آرا و گرایش های خاص محمد نقی براهنی

ایشان فارغ از سود و زیان مادی و تنها با رویکرد دانشمندی عاشق و بی خبر از خود و بی اعتنا به خور و خواب مشغول خدمت بود . تلاش های پیگیر این دانشمند فرزانه در استقرار موازین پژوهشهای علمی در این زمینه در چشم انداز بنیانگذاری انجمن روانشاسی ایران نیز قابل وصف است.

چگونگی عرضه آثار

محمد نقی براهنی به ترجمه متون زیربنایی دانشگاه های پیشتاز و پر اعتبار جهان همت گماشت . کتابهای مبانی نظری آزمون های روانی -‌ انگیزش و هیجان روان آزمایی- روانشناسی یادگیری محصول این رویکرد است . در طول تعطیلات دانشگاه برای تالیف -واژه نامه روانشناسی و زمینه های وابسته -و ترجمه کتاب -زمینه روانشناسی – از زمره تدابیر فرهنگی وی می باشد . بعد از بازنشستگی هم به تالیف کتاب های بنیادی از جمله -نظریه های یادگیری-و همچنین -تهیه هنجار ایرانی – ستون کار او قرار گرفت . وی دارای بیش از سی مقاله به زبان فارسی و در مجلات علمی کشور و چندین مقاله بین المللی- به علاوه چندین پژوهش علمی ـ ملی می باشد.

آثار

انگیزش و هیجان –
تعبیر رویا –
روان آزمایی –
روانشناسی خرافات –
زمینه روانشناسی –
مبانی نظری آزمونهای روانی –
نظریه های یادگیری و مدیریت عوامل روانی ـ
اجتماعی محیط کار –
واقعیت و خیال در روانشناسی
رشد عقلانی کودک از دیدگاه پیاژه
زمینه روانشناسی هیلگارد
شناخت خویش

زمان و علت فوت

شادروان دکتر محمد نقی براهنی در آخرین سه شنبه مردادماه 1381 در پایان یک سال طولانی پر از روزهای دشوار بیماری های پیاپی -اگرچه در حلقه محبتهای خانواده مهربان و دوستان شفیق – در آرامش ابدی قرار گرفتند و در قطعه هنرمندان گلزار وادی رحمت شهر تبریز به خاک سپرده شدند. روانش شاد و یادش گرامی باد.

منبع :

راسخون

ایرانپا

ویکی پدیا

انجمن اجتماع اندیشه - تمامی انجمن‌ها ]...