جلالالدین همایی
جلالالدین همایی نویسنده- ادیب- شاعر- ریاضیدان و تاریخنگار معاصر است- همایی قرآن را از حفظ داشت و در شعر تخلصش -سنا- بود- او با جفر- اسطرلاب و نجوم قدیم نیز آشنا بود- استاد همایی شعر هم میسرود و سنا تخلص میکرد- بیش از 15 هزار بیت او در دیوان سنا به کوشش دخترش به چاپ رسیده است
زندگی جلالالدین همایی
جلالالدین همایی در ۱۳ دی ۱۲۷۸ سحرگاه شب چهارشنبه 13 دی ماه 1278 شمسی در خانوادهای اهل ادب در اصفهان و محله قدیمی پاقلعه -از محلات جنوب شرقی قدیم اصفهان- متولد شد. جلالالدین همایى فرزند ابوالقاسم محمدنصیر متخلص به -طرب- فرزند هماى شیرازى اصفهانى -از دانشمندان و سخنوران و سخن شناسان و استادان معاصر- بود.
نخستین معلمان همایی پدر و مادرش بودند. وی مقدمات فارسی و عربی را نزد پدر و عموی خود آموخت. بنا به گفته خود همایی در شرح حالی از خود وی نحوه صحیح خواندن آیات قرآن و ابیات حافظ و سعدی را از مادر و پدر خود در دوران کودکی فراگرفته است. وی به مدرسه حقایق در محله مشیر یخچال و سپس به مدرسه قدسیه در محله درب امام اصفهان راه مییابد و مقدمات ریاضیات و علوم صرف و نحو عربی را یادمیگیرد. سپس به اقامتی بیست ساله در نیمور -نیمآورد- در جهت طلبگی در حضور افرادی چون آقا شیخ علی یزدی- آقا سیدمحمدکاظم کرونی اصفهانی و آقا سیدمهدی درچهای- دست میزند و به فقیهی صاحب اجازه بدل میشود. گفتنی است که در این دوره بیستساله- علاوه بر افزایش سطح علمی- به واسطه سختیها و مشقاتی که در اثر زندگی همراه با تنگدستی برایش پیش میآید- او به فردی مهذب و سادهزیست و متواضع بدل میشود. در سالهای بعد- همین دوره است که به کمک او میآید و به مدت ۱۲ سال به تدریس درس فقه در دورههای لیسانس و فوق لیسانس دانشکده حقوق دانشگاه تهران میپردازد- و نیز اثرات همین دوره است که بعدها منجر به تالیف -غزالی نامه- در شرح و توصیف احوال امام محمد غزالی از زبان همایی میشود.
در اواسط دوران تحصیل به جهت نیاز مالی و به جهت علاقه درونی همایی روی به تدریس میآورد و تا سال ۱۳۰۸ مرتضی اردکانی و جعفر آلابراهیم دهکردی را تربیت میکند. سپس به دعوت ضیاءالدین جناب در پی تاسیس مدرسه متوسطه اصفهان- به تدریس دروس فقه و فلسفه و عربی در مقطع دوم دبیرستان میپردازد و شاگردانی چون تقی فاطمی -استاد نامدار ریاضی- محمد نصیری -رییس سابق دانشکده حقوق- کمال الدین جناب -استاد فیزیک- و حسین عریضی -رییس سابق دبیرستان ادب اصفهان- را پرورش میدهد.
چندی بعد همایی به برای تدریس فلسفه و ادبیات به تبریز میرود و همزمان کتاب تاریخ ادبیات خود را مینویسد.
در سال ۱۳۱۰ به تهران منتقل شد و به تدریس در دبیرستانهای دارالفنون و شرف پرداخت. در این دوره شاگردانی چون ذبیحالله صفا- حسین خطیبی و علیاکبر شهابی را میپروراند. در سال ۱۳۱۹ به تدریس در کلاس ششم ادبی که زیر نظر دانشسرای عالی آن وقت بوده و مختص شاگردان اول و دوم دانشسرای مقدماتی کل کشور میشده- منصوب میشود و پس آنگاه راهی دانشگاه تهران میگردد و ۱۲ سال به تدریس درس فقه در دانشکده حقوق میپردازد و سپس به دانشکده ادبیات دانشگاه تهران منتقل و به تدریس صنایع ادبی در هر سه دوره لیسانس- فوقلیسانس و دکتری مشغول میشود. در سال ۱۳۴۵ درخواست بازنشستگی میکند و با وجود موافقت با آن کار تدریس در دانشگاه همچنان ادامه مییابد. از جمله شاگردان برجستهای که در محضر استاد همایی پرورش یافتهاند میتوان به: محمدرضا شفیعی کدکنی- محمد معین- محمد خوانساری و جمال رضایی اشاره کرد.
استاد همایی شعر هم میسرود و سنا تخلص میکرد. بیش از 15 هزار بیت او در دیوان سنا به کوشش دخترش به چاپ رسیده است.
جلالالدین همایی
استاد جلال الدین همایی درباره انتخاب تخلص شعری خود گفته است:
-رسم پیشینگان بر این بود که تخلص شاعر مبتدی را استادان پیش قدم معین میکردند من از حدود 14سالگی که به مقتضای طبع موزون سخنی میبافتم- به منتخب حدیقه سنایی که هزار و یک بیت است- علاقه شدید داشتم و آن را از بر کرده بودم. عم بزرگوارم میرزا محمد -سها- که پیشوای شعرای اصفهان بود و در این فن سمت استادی بر من داشت- فرمود که به تناسب سنایی تخلص -سنا- اختیار کنم. من نیز به احترام گفته او این تخلص را تا امروز تغییر ندادهام. فقط گاهی با کلمه همایی تخلص کردهام-.
از مشهورترین اشعار او شعری در وصف مسجد کبود تبریز و تاسف از ویرانی آن است. او در فن سرودن ماده تاریخ نیز چیره دست بود و ازجمله ماده تاریخ وفات خود را پیش از وفات سرود!
مرگ
جلال الدین همایی سرانجام در سال 1359 چشم از جهان فرو بست و در تکیه لسان الارض تخت فولاد اصفهان نزدیک گلزار شهدای دفن شد.
آثار جلالالدین همایی
مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه- تصوف اسلامی تالیف عزّالدین محمود کاشانی -تصحیح و تعلیقات- ۱۳۲۵
تاریخ ادبیات ایران ۱۳۴۶
تفسیر مثنوی مولوی ۱۳۴۹
فنون بلاغت و صناعت ادبی ۵۴
مولوینامه ۱۳۵۴
اسرار و آثار واقعه کربلا ۱۳۵۷
دیوان عثمان مختاری -تصحیح- با حواشی بسیار مفید
مختارینامه -مقدمه مفصل دیوان عثمان مختاری که بصورت جداگانه منتشر شدهاست-
التفهیم لاوایل صناعه التنجیم ابوریحان بیرونی -تصحیح-
تصوف در اسلام نگارش ۱۳۱۴ و چاپ ۱۳۶۲
تاریخ علوم اسلامی ۱۳۶۴- تقریرات ۱۳۴۸
دیوان سنا ۱۳۶۴
غزالینامه -شرح حال مفصل امام محمد غزالی-
فنون بلاغت و صناعات ادبی
تاریخ اصفهان- در هفت مجلد بزرگ- شامل تاریخ و جغرافیا و رجال و ابنیه و عمارات و مقابر و زبان و عادات و رسوم اصفهان از قدیمیترین ایام تاریخی تا عهد حاضر
ابوریحاننامه- کتابی مفصل در شرح حال ابوریحان بیرونی و عقاید و افکار و آرا وی
جلالالدین همایی
منبع :
برترینها
راسخون
ویکی پدیا
انجمن اجتماع اندیشه - تمامی انجمنها ]...
ما را در سایت انجمن اجتماع اندیشه - تمامی انجمنها ] دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : piuc بازدید : 141 تاريخ : شنبه 16 دی 1396 ساعت: 6:56