لیوناردو فیبوناچی – Leonardo Fibonacci

لیوناردو فیبوناچی نخستین ریاضی‌دان بزرگ اروپا در قرن سیزدهم میلادی است- از آنجایی که زادگاه او شهر پیزا در ایتالیا بوده- به لیوناردو دا پیزا نیز معروف است- بیشتر کارهای وی ماخوذ از آثار ریاضی‌دان‌های مسلمان- به‌خصوص خوارزمی- کرجی و ابوکامل می‌باشد- از میان ۶۹ مسیله ابوکامل- بسیاری عینا یا با اعداد تغییریافته در آثار فیبوناچی آمده‌اند

زندگی لیوناردو فیبوناچی

لیوناردو فیبوناچی که او را لیوناردوی پیزایی هم می گویند در حدود سال 1170 میلادی در پیزا متولد شد. پدر فیبوناچی -گوگلیمو بوناچی- نام داشت و مادرش -آلساندرا- وی زمانیکه لیو 9 سال داشت درگذشت و از آن پس او را فیبوناچی یعنی پسر بوناچی نامیدند. وی به علت حرفه پدرش که بازرگان بود به کشورهای بسیاری از جمله جمله مصر و سوریه و … مسافرت نمود. این سفرها او را با ریاضیات اسلامی آشنا کرد. فیبوناچی در سال 1202 به زادگاه خود یعنی شهر پیزا در ایتالیا مراجعت نمود و آموخته های خود را با نوشتن کتاب -حساب- مکتوب کرد.

لیوناردو فیبوناچی ریاضی را در الجزایر آموزش دید. ضمن مسافرت به شرق- با ریاضیدانان آنجا آشنا شد و موفقیت های آنها را در نوشته های خود منعکس کرد و از همین راه بود که پیشرفت های ریاضی شرق- در دسترس غرب قرار گرفت. لیوناردوی پیزایی با طرح و حل مساله ای درباره سرمایه چند نفر- برای نخستین بار- اندیشه عدد منفی را به نام -‌قرض- در اروپا طرح کرد.

-کتاب حساب- مهمترین تالیف این دانشمند است. این کتاب به نام -لیبر آباکوس- نیز معروف است.

او در مقدمه ی کتابش می نویسد : -پدرم اهل پیزا بود و در اداره ی گمرک بوکیا درافریقا کار می کرد. او مرا با خود به آنجا برد تا هنر حساب کردن را یاد بگیرم. هنر عجیب حساب کردن- تنها به کمک نه علامت هندی- مرا چنان به شوق آورد که به طور قطع تصمیم گرفتم آن چه را در مصر- یونان- سوریه- سیسیل و پرووانس در این باره می دانستند- بیاموزم. از همه ی این کشور ها دیدن کردم و قانع شدم که دستگاه عدد نویسی هندی از همه کامل تر است و بر روش فیثاغورث برتری دارد. این دستگاه را و همه ی آنچه به آن مربوط می شد- یاد گرفتم و بررسی های شخصی خودم را که از -مقدمات- اقلیدس به دست آورده بودم به آن اضافه کردم و تصمیم گرفتم این کتاب را بنویسم-.

-کتاب حساب- رساله ای است درباره ی حساب و جبر که شامل 15 فصل است و آگاهی هایی از دانش حساب و جبر آن زمان را در اختیار خواننده می گذارد.

لیوناردوی پیزایی با طرح و حل مساله ای درباره ی سرمایه ی چند نفر- برای نخستین بار- اندیشه ی عدد منفی را به نام -‌قرض- در اروپا طرح کرد.

خدمت بزرگ لیوناردو فیبوناچی به دانش در این بود که برای نخستین بار دانشمندان اروپایی را با جبر و دستگاه عدد نویسی هندی آشنا کرد.

معرفی سیستم اعداد اعشاری

از جمله مهمترین کارهای لیوناردو فیبوناچی – معرفی سیستم اعداد اعشاری به عنوان جایگزینی بسیار کارآمدتر به جای سیستم اعداد رومی که از زمان امپراتوری روم رایج بود- می باشد. وی در ابتدای اولین بخش از کتاب خود به نام -لیبر آباکوس- در مورد این سیستم چنین می گوید: -نه رقم هندی وجود دارد: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 که بوسیله آنها و همچنین علامت 0 که در عربی صفر نامیده می شود می توان هر عددی را نوشت.-

سری فیبوناچی

در سال 1202 لیوناردو فیبوناچی توانست به یک سری از اعداد دست پیدا کند که بعدها بعنوان پایه برای بسیاری از رابطه های فیزیک و ریاضی استفاده شد- کافی است از عدد صفر و یک شروع کنید. آنها را کنار هم بگذارید و عدد بعدی را از جمع کردن دو عدد قبل بدست آورید- بسادگی به این رشته از اعداد خواهید رسید: 0-1-1-2-3-5-8-13-21-34-55-89-144 …نکته ای که تعجب برانگیز است آنکه اگر از عدد سوم نسبت اعداد این سری را به عدد قبلی حساب کنیم این رشته به سمت همان عدد طلایی معروف یعنی 1.618 است که خواص جالب بسیاری دارد و در هندسه بسیار تکرار شده است و از نظر زیبایی شناسی در فرهنگهای غربی دلپذیر شناخته شده- چون بازتابنده خاصیتی بین تقارن و عدم تقارن است.سری فیبوناچی چه در ریاضیات چه در فیزیک و علوم طبیعی کاربردهای بسیار دیگری دارد- ارتباط زیبای فاصله های خوش صدا در موسیقی- چگونگی تولد یک کهکشان- تحلیل تکنیکال بازارهای مالی و … از جمله این کاربردهاست.

منبع :

پرسن گرام

بیوگرافی

ویکی پدیا